اصولاً خواندن قرآن بدون تدبر ارزش قابل توجهی ندارد، زیرا هدف از نزول قرآن، «عمل» به آیات آن است و توجه به معانی و تدبر در قرآن، مقدمه و دریچهای به سوی عمل است.
امام علی(ع) درباره اهمیت تدبر در قرآن چنین میفرمایند: «بدانید قرائتی که همراه با تدبر نباشد، خیری در آن نیست»، (بحارالانوار، جلد 89، ص 210)
از اهمیت تدبر در قرآن همین بس که حضرت «جعفر بن محمد(ع)» در دعای پیش از تلاوت قرآن، آن را از خدا طلب میکند: «خداوندا قرائتم را قرائتی که در آن اندیشه نباشد قرار مده، بلکه مرا توفیق بده که در آیات و احکامش بیندیشم و قوانین آیین تو را به کار بندم».
خداوند در آیه 29 سوره مبارکه «ص» درباره وظیفه مسلمانان در قبال قرآن میفرماید: «کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِّیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَلِیَتَذَکَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ؛ [این] کتابى مبارک است که آن را به سوى تو نازل کردهایم تا در [باره] آیات آن بیندیشند و خردمندان پند گیرند».
آیه یاد شده به همه مسلمانان میآموزد که یکی از آداب تلاوت قرآن توجه به معانی قرآن و اندیشیدن در آیات آن است، به این معنا که هر مسلمانی که هنگامی که قرآن میخواند به معانی آیات توجه کند، پیام آیه را بفهمد و خود را مخاطب کلام خدا بداند تا زمینه عمل کردن به آیات قرآن کریم را فراهم سازد. برای این منظور از هنگام شروع تلاوت (استعاذه) تا اتمام آن لازم است قاری قرآن افکار خود را متمرکز کند، به چیز دیگری جز قرآن و معانی آن نیندیشد.
عارف بزرگ مرحوم آقای قاضی(ره) به آیتالله شیخ محمدتقی آملی(ره) در رابطه با علت گشوده شدن درهای آفاق و تجلی اسرار غیبی برای برخی در حال قرآن خواندن میفرماید: «آنان قرآن کریم را با شرایط ویژه آن تلاوت میکنند و با تمام وجودشان به آنچه تلاوت میکنند توجه دارند و میفهمند جلوی چه کسی ایستادهاند».(اسوه عارفان، ص 25)